Spookverhalen 4: Dr. Jekyll and mr. Hyde

Bij griezelverhalen denken we doorgaans aan onheil dat van buitenaf op ons afstormt. Duivels bieden aan om onze ziel te kopen, weerwolven zien in ons een heerlijk mals hapje, en als we niet goed opletten trekken dwaallichtjes ons het moeras in. Het zal je maar gebeuren! In de negentiende-eeuw ontstond er echter ook een nieuw soort spookverhaal: dat van de de kwade genius in onszelf. Gaat u mee naar de duistere wereld van Dr. Jekyll and Mr Hyde?

We ontmoeten elkaar in een stemmige bibliotheek bij een glas port en een knetterend haardvuur. We zijn op bezoek bij Meester Utterton, advocaat van beroep en een echte huismus. Zo eentje die houdt van een goed boek, een sterke kop thee en een diepgaand gesprek met een goede vriend. Een man, kortom, naar mijn hart. 

Maar op de winteravond dat we hem ontmoeten is hij niet zo rustig als anders. Hij is zelfs behoorlijk in de war. Hij maakt zich namelijk grote zorgen om zijn vriend Dr. Jekyll, die al enkele weken de deur voor hem gesloten houdt. En dat terwijl beide heren net maandenlang quasi elke avond samen dineerden. En wat nog vreemder is: deze dr. Jekyll maakte onlangs een testament op dat meester Utterton bewaart.

Kom, hoor ik u zeggen, dat gebeurt toch wel vaker? En dat klopt. Maar het probleem is dat dit testament het hele fortuin van dr. Jekyll toe wijst aan ene mister Hyde. En die Mr. Hyde is wat meester Utterton betreft nu niet meteen de meest aangewezen kandidaat. Hij is immers niet bepaald onkreukbaar, .... Kom, laten we er geen doekjes om winden: mr. Hyde is een crimineel van het zuiverste water. Hij valt kleine meisjes aan, pleegt roofovervallen en heeft nog niet zo lang geleden een prominent lid van de Londense society om het leven geholpen.  "Hoe kan dr. Jekyll vertrouwen hebben in dit sujet?", vraagt Utterton zich af? En hoe komt het dat dr. Jekyll steeds meer uit het openbaar leven verdwijnt?

***

Het antwoord op die vragen kent u wellicht al, want het verhaal van dr. Jekyll and mr. Hyde is nu eenmaal wereldberoemd. Dat hield me ook lang tegen om dit boek te lezen, maar in het kader van mijn spookverhalen-tour nam ik het toch ter hand. En het zal u niet verbazen na het lezen van het bovenstaande: het heeft me erg kunnen boeien. Niet alleen omdat het verhaal goed in elkaar zit en doet nadenken over het kwaad in elk van ons, maar ook omdat het op een fijne manier is gepresenteerd.

Ik verklaar me nader. We volgen in dit boek meester Utterton die in zijn zoektocht naar de waarheid verschillende documenten in handen krijgt. Brieven van vrienden, het beruchte testament, krantenartikels en getuigenverklaringen. De clou wordt uiteindelijk pas toegelicht in een ultieme brief van dr. Jekyll zelf. Samen met Utterton consulteren we deze bronnen, staren we peinzend in de verte en zoeken we naar aanwijzingen. We worden zo een beetje zelf onderzoekers. En we krijgen meteen ook een fijn inkijkje in de leefwereld van een negentiende-eeuwse advocaat, zijn kleine vriendenkring en hun personeel.

***

My Inner Victorian nam Dr Jekyll ook op in een magistraal blogbericht over victoriaanse spookverhalen en Gothic novels: verplichte kost voor wie er meer over wil weten!

Ik zelf denk erover om ook een een reeksje te maken over ontspoorde wetenschappers. Frankenstein staat er al op, wie heeft er tips voor bijkomend leesvoer?

****

Afbeelding: Doctor Syntax slapend in een bibliotheek, Thomas Rowlandson, 1812-1821 (Publiek domein via Rijksstudio)