Bouw eens een databank

Iets in de mens bouwt graag databanken. Persoonlijk kent theetante die neiging niet echt, maar dat neemt niet weg dat ze in haar leven al heel wat databanken heeft gebouwd, of nee, van vulsel heeft voorzien. Want als u dacht dat de kaboutertjes dat deden: driewerf neen.

Het idee om een aan een databank te beginnen ontstaat doorgaans op uitzichtloze vergaderingen. Van die samenkomsten waarbij iedereen al diep heeft gezucht, eindeloos in de koffie roerde en de balpen heeft laten klikken. Op zulke momenten is het duidelijk: besluiten gaan hier niet vallen.

En juist dan, temidden van de wanhoop, daalt de databank als een Deus ex machina over de vergadering neer. Plots kraamt een verlichte geest uit: "Ja, maar als we nu eens eerst even alles in kaart brengen? Inventariseren? Op orde brengen? Dan beschikken we tenminste over relevante data en representatief cijfermateriaal om de knoop door te hakken? Gejuich alom, en iedereen gaat vol nieuwe energie koffie halen!

Helaas vergeet men daarbij wel eens grondig na te denken over de structuur van de databank. En staat men zelden stil bij de simpele zielen die dit ding moeten vullen. En onderhouden. En controleren. En erop kunnen flippen. Hetgeen ondergetekende in een nog niet zo heel ver verleden al heeft ervaren. Want alles definitief in een databank stoppen blijkt vaak een illusie. En daar zijn al tranen om geplengd, neem dat maar van ons aan.

En, natuurlijk zijn er voordelen aan het linken van informatie. Aan het automatiseren van datastromen en het doorzoeken van alle data met één muisklik. Aan het snel kunnen tellen en mooie grafiekjes te voorschijn toveren. Iets waar theetante op de één of andere wijze ook weer erg blij van kan worden.

Maar op momenten dat tante weer eens hele excellfiles doorploetert, denkt ze toch wel eens weemoedig terug aan de tijd van de fiches en de steekkaarten. Toen waren data tenminste nog tastbaar. En kon je uren mindful doorbrengen tussen meters en meters fichenbakken. Heerlijk kaartjes omgooiend en genieten van ouderwetse typografie (en hier en daar een oeroud handgeschreven kaartje tegenkomen). Voor je er erg in had, was er weer een uur voorbij! En kon je jezelf wijsmaken dat je hard had gewerkt en nuttig was bezig geweest.

Ja, die goeie oude fichenbak, het had toch ook wel iets!