(On)fatsoenlijke liefde 4: A handful of dust

Welkom in de roaring twenties! De charleston klinkt, de dames zijn kortgerokt, en de champagne vloeit rijkelijk. Na al die jaren oorlog is er eindelijk weer ruimte voor lichtheid en plezier, voor ondeugende affaires en sappige roddels. En voor heel veel mooie sierraden en dolle avonturen.

Lady Brenda stond ooit in het middelpunt van dit feestgedruis, maar dat is alweer een paar jaar geleden. Ondertussen woont ze met echtgenoot Tony en hun zoontje in Hetton Abbey. Een prachtig landhuis, daar niet van, maar het ligt zo afgelegen. Er gebeurt zo weinig. En eerlijk gezegd: het ruikt er ook een beetje muf. Temidden van krakende trappen en stoffige boekenkasten denkt Brenda nostalgisch terug aan haar wilde jaren in London. Kon ze de tijd maar terugdraaien.

Net als haar verveling een hoogtepunt bereikt (het volgende jachtseizoen is op komst, o gààp!) komt ene John Beaver op bezoek. Brenda valt als een blok voor hem. Niet dat hij nu zo'n aantrekkelijke man is, verre van, en eigenlijk is hij ook een beetje saai. Maar, het is eens iets anders, denkt Brenda, en iets is beter dan niets.

Brenda huurt een appartementje in London en maakt daar de sier met haar jonge minnaar. Wat een geweldig onderwerp om over te roddelen, denkt haar omgeving, en dus wordt er volop gepraat over de affaire. Niemand snapt eigenlijk waarom ze voor hem gevallen is, maar iedereen vindt het wel reuze interessant en spannend. Want ja, één ding moet je Brenda nageven, zij kan feesten als geen ander.

En die arme  bedrogen echtgenoot Tony? Die banjert rond op zijn landgoed en weet van niets. Of wil het niet weten, dat kan ook. Totdat het noodlot toeslaat en hij het bedrog wel onder ogen moet zien. En dan laat Brenda zich van haar minder feestelijke kant kennen. 

***

Tony en Hatton Abbey waren dan misschien een beetje saai en oubollig, dit boek is dat allerminst. Evelyn Waugh is immers een wervelende schrijver die me ademloos meevoerde.  Het eerste deel van het boek leest als een satire, vol met karikaturale karakters en fijne knipoogjes. Het tweede deel is veel donkerder van toon en belicht vooral het verdriet van Tony. En het derde deel is een verhaal op zich, over ontdekkingstochten in de jungle en de kracht van boeken lezen. (als dat niet nieuwsgierig maakt!)

Kortom: drie avonturen in een klein boekje, dat ik graag gelezen heb. Maar in vergelijking met Hedwig uit de koele meren des doods, blijft Brenda wel erg op de oppervlakte. Ze krijgt weinig psychologische diepgang mee en waarom ze zo uit de band springt komen we niet te weten. Wat ziet ze toch in die John Beaver en waarom zet ze zoveel op het spel? Waugh geeft ons geen enkele aanwijzing. Maar misschien wist ze dat zelf ook niet en was ze gewoon te oppervlakkig om wroeging te hebben.

Het perspectief verschuift in dit boek van Brenda naar de echtgenoot Tony en zijn beleving van de affaire. En dat zorgt er dan ook voor dat je als lezer vooral sympathie hebt voor hèm. Waar ik Brenda eerst wel amusant vond, kreeg ik steeds meer een hekel aan haar naarmate het boek vorderde. En Tony? Die werd steeds interessanter.

***

Hoe zeer verschilt het leven van de ontstuimige Brenda van het sterk begrensde bestaan van Léontientje en Adrienne. En ook Hedwig kon zich een dergelijke escapade duidelijk niet verantwoorden. Is dat typisch iets voor de Britse upperclass in het begin van de twintigste eeuw, vroeg ik me af? Hoe keek men daar naar overspel door een lady van stand? 

In het vijfde, en alweer laatste deel van de (on)fatsoenlijke liefde, duiken we daarom in een echte klassieker. We ontdekken een verhaal dat zelfs toen té onfatsoenlijk werd bevonden. En dat ons zeer veel leert over de dubbele moraal in hogere kringen. Kunt u al raden over welk boek ik het heb?

***

De afbeelding is publiek domein via Rijksstudio: Le Bonheur du Jour ou Les Graces à la Mode: L'Amour est aveugle, Henri Reidel, naar George Barbier, 1920