Anna, Hanna en Johanna: de test des tijds



Die ochtend aan de ontbijttafel (die er niet zo mooi gestyled uitziet als de foto doet vermoeden - en hoewel we in Vlaanderen wonen eten we geen wafels als ontbijt. Dus bij nader inzien: negeer de foto en lees vooral verder). Die ochtend dus, aan het ontbijt:

Dochter: "Al die boeken die hier in de kast staan, heb jij die allemaal gelezen?"
Ik: "De meeste wel, de andere komen binnenkort aan de beurt"
Dochter: "Maar" (want al haar zinnen beginnen tegenwoordig met dat woord) "als je ze gelezen hebt, waarom bewaar je ze dan?"
Ik: "Omdat ik ze misschien nog eens wil herlezen, over een tijdje"
Zoon: "Dat zou ik dus nooit doen hè? Ik wil ook geen TV-series terugzien die ik als kind supertof vond"
Wij: "Waarom niet dan?"
Zoon: "Dat gaat tegenvallen! Ik hou er liever goede herinneringen aan"

Met het ontbijt en deze discussie vers achter de kiezen besloot ik om een boek te gaan herlezen.Kijk je jaren later inderdaad met andere ogen? (ik had kans op slagen want eerder herlas ik al Joachim Stiller, en ook De Verborgen Geschiedenis kon me bij een tweede lezing weer mateloos boeien) Toch gingen we kritisch zijn: doorstond Marianne Frederiksson deze ultieme test?

Anna, Hanna en Johanna

Eind jarig negentig liep elke wellezende vrouw weg met dit boek. Het was echt een beetje een hype. Dus wachtte ik best lang om het te lezen (zo ben ik dan ook weer). Ergens rond het jaar 2000 begon ik eraan, en ik vond het heel goed. Ik heb daarna haar hele oeuvre gelezen en die hele reeks boeken staan in mijn boekenkast trots te pronken op ooghoogte (een eer!)

Voor wie het niet kent: dit boek vertelt het verhaal van drie generaties Zweedse vrouwen. Hanna leeft aan het eind van de negentiende eeuw op het platteland en verhuist later naar de stad. Johanna, haar dochter, wordt dus een stadskind, gaat werken in een markthal en verhuist daarna naar de zee. Haar dichter Anna, kind van de sixties, leidt een bohémien leventje als schrijfster.

Hoe verschillend kan het zijn. En toch: hoeveel parallellen zijn er ook. De moeite om kinderen te krijgen, bijvoorbeeld, de relaties met mannen, de behoefte om zelf het leven te sturen. En er zijn ook enkele meubelstukken, sieraden en verhalen die generaties lang meegaan.

Wat vond ik?

Ik las het de voorbije week en ik vond het weer geweldig! Ik heb echt genoten en misschien wel veel meer dan de eerste keer. Ondertussen heb ik zelf namelijk veel meer levenservaring (om het eufemistisch uit te drukken) en dat zorgt ervoor dat ik inderdaad anders las en dat me andere dingen zijn opgevallen.

  • Hanna: ik genoot hier van de vele volkskundige verwijzingen naar sagen, legenden en rituelen. Ik ben daar via mijn werk ook mee bezig en vond het heel boeiend om te lezen hoe zeer mysterieuze krachten het leven op het platteland vorm gaven. Dochter Johanna en kleindochter Anna vinden dit moeilijk te begrijpen, maar voor Hanna was het heel reëel.
  • Johanna: in haar verhaal trof me vooral de wil om vooruit te komen en haar eigen geld te verdienen. Haar moeder Hanna had geen keuze: zij moest werken. Johanna heeft die keuze wel en mag ook gewoon huisvrouw zijn. Toch vind ze het belangrijk om haar steentje bij te dragen. En dat doet ze uiteindelijk ook.
  • Anna: leek alles te hebben waar vorige generaties naar verlangden: vrijheid, geboortebeperking, een opleiding, boeiend werk. Toch is het leven ook voor haar lastig. Te veel vrijheid van keuze maakt een mens ook erg verantwoordelijk.
Frederiksson weeft heel subtiel draadjes tussen deze drie levens. De vrouwen hebben het ook soms erg moeilijk met elkaar, omdat ze zo anders zijn of juist omdat dingen niet veranderen?

Leesbaar anno 2018?

Zeker! Het Scandinavische sfeertje dat nu zo in is, zit ook in dit boek. Dichte wouden, eindeloze meren en koele mensen (alleen geen gruwelijke moorden gelukkig, wel veel bloed af en toe). Het feminisme in dit boek is heel wat subtieler dan vandaag in metoo-tijden, maar daarom legt het niet minder de vinger op de wonde: vrouwen zijn al eeuwenlang op de achtergrond gezet en aan het lijntje gehouden. En dat niet alleen door mannen, ook door elkaar.

Dit boek bewaar ik dus zeker om het later aan mijn dochter door te geven (die ondertussen zelf ook een boek aan het herlezen is...)

Reacties

  1. Geweldige bespreking, en ik kan me zo goed voorstellen dat als je jonger bent, je nog niet denkt aan herlezen of iets terugkijken.
    Ik heb trouwens dit boek nooit gelezen, omdat het me altijd een hoog 'eeuwig zingen de bossen' gehalte leek te hebben (van wie Noorse streekromans, je weet wel wat ik bedoel denk ik), maar jouw bespreking trekt me over de streep. Ik ga toch eens kijken of mijn bieb dit boek heeft!~

    Groetjes,

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik ben benieuwd wat je ervan vindt. Niet al haar boeken zijn even sterk, dit is wel een hele goeie volgens mij!

      Verwijderen
  2. Hoi Jacqueline, dit boek leek mij altijd een typisch vrouwenboek en ik heb het links laten liggen. Ik weet dat mijn zus wel erg enthousiast is over het werk van Fredriksson. Ik herlees zelf vrij vaak boeken (ook voor mijn blog) en meestal ben ik bij de tweede lezing weer net zo enthousiast of nog meer enthousiast dan bij de eerste lezing. Ik heb in mei een werkelijk fenomenaal boek gelezen: "Anna Karenina" van Leo Tolstoj in de nieuwe vertaling van Hans Boland. Ik had het eerder in de oudere vertaling van Wils Huisman gelezen en vond het toen ook al een erg mooi boek, maar nu in deze nieuwe vertaling vind ik het misschien wel het mooiste boek dat ik ooit gelezen heb! Groetjes, Erik

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Het lijkt me ook eerder een vrouwenboek,hoor. Anna Karenina wil ik zeker ook nog eens herlezen! Dank dus voor de tip!

      Verwijderen
  3. Volgens mij heb ik dit ook ooit gelezen, of anders een ander boek van deze schrijfster. Dat was best fijn leesvoer :)

    PS Hanna is bij dit boek zonder h aan het einde, ook al spel jij het consequent met ;)

    BeantwoordenVerwijderen
  4. He ja, nu zie ik het ook! Ik ben wel consequent trouwens. Ik kan bij het lezen van een boek echtvan die blinde vlekken hebben. Denk ikdat iemand blond is en als de auteur het dan ineens over donkere haren heeft, dan blijf ik bij blond! Hersens zijn gekke dingen!

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten

Populaire posts