Het moederschap

O, de theekopjes. Schatten zijn het! Altijd vol kwinkslagen, vol lawaai en levendigheid. Kwistig strooiend met legoblokjes en snoepwikkels. Vol verbazing naar de wereld kijkend, genietend proevend van nieuwe woorden. Altijd nieuwsgierig naar hoe iets komt. Nooit tevreden met halve antwoorden. Heel verfrissend en blijmakend allemaal.

Maar af en toe vindt tante het ook best lastig. Want die kinderen, die zijn er dus echt altijd. En die vragen op de meest onverwachte momenten aandacht. Bij voorkeur op avonden die tante helemaal voor zichzelf had volgepland. Of net op het moment dat tante een uiltje wil gaan knappen in een fauteuil en haar hoofd al heerlijk heeft neergevlijd. En vooral als een versgezet kopje thee verwachtingsvol staat te dampen naast een boeiend boekwerk. Dan weerklinkt er weer een smeekbede, moeten er tranen worden gedroogd of rake verwijten worden ontmijnd. Zucht!

Neen,  urenlang ongestoord haar eigen zin doen, dat is er voor tante al jarenlang niet meer bij. Ze moet het hebben van gestolen uurtjes, als kinderen onder het dons vertoeven en zich warm wentelen in dromenland. Of als op een zomermiddag hun wereld niet verder reikt dan zon en water . Tijd voor grote, diepgravende projecten ontbreekt. En dus schrijft tante blogjes, knutselt ze hier en daar wat in de marge, bakt een taart  en droomt van een grootser en meeslepender bestaan. 

Gelukkig zijn er dan boeken die haar eraan herinneren dat ze niet de enige is. En dat ook grootste en meeslepende dames gelijkaardige sores hadden. Neem nu Vanessa Bell, zus van Virginia Woolf, en de verteller in dit prachtige boek van Susan Sellers.

Tante kende Vanessa vooral als het stralende middelpunt van de Bloomsburygroep. Een wervelend genootschap van pittig intelligente lieden; schrijvers, schilders, historici en een verdwaalde econoom. Mensen met visie, die de wereld veranderden. Liefdes kwamen en gingen, en hoe moeilijk het ook was, het moet een mooie tijd zijn geweest.

Dit boek geeft de visie van Vanessa. Zij was tussendoor ook moeder van drie kinderen en in het boek blijkt hoe moeilijk die combinatie voor haar was. Zij kon niet urenlang schilderen, maar werd vaak door gejengel uit haar concentratie gehaald. En daardoor voelde ze zich, althans volgens dit boek, af en toe wel eens wat minderwaardig. En ergerde ze zich aan de lanterfanterende mannen in de groep, die zich niet veel van de kinderen moesten aantrekken, en in hun eigen wereld leefden. En benijdt ze ook haar zus Virginia Woolf, kinderloos en dus met veel tijd om zich te ontpoppen tot een geweldig auteur.

Maar uit het boek blijkt dat ook Virginia niet ongestoord haar gang kon gaan. Vaak moest ze ook met de handrem op leven, voorzichtig zijn, voldoende uitrusten, om niet – opnieuw – ten prooi te vallen aan depressie en razernij. En de meeste mannen in het boek, worstelen vaak met hun geaardheid en de dreiging te worden opgevorderd als kanonnenvlees in een wereldoorlog. 

En neen haar leven was niet zo leeg en zinloos als ze soms vreesde. Want als een van Vanessa’s beste vrienden sterft, laat hij weten hoezeer haar huis, haar gezin, haar gastvrijheid hem altijd hebben geïnspireerd, misschien wel meer dan de hoogdravende publicaties van de anderen. Zij schiep naast prachtige schilderijen, namelijk een fantastisch thuis voor de groep, en gaf zo schoonheid aan doodgewone dingen. Een kunst  op zich.

Dit boek schetst in kleine, verlichte fragmenten (een soort heldere dia’s of snapshots) de moeizame, maar ook warme relatie tussen Vanessa en Virginia. De sfeer is goed getroffen en zorgvuldig omschreven. Een warme stijl, die nooit flauw romantisch wordt, maar vlot weg leest. Een boek dus dat vooral naar meer smaakt. Want dit is een roman, maar hoe zat het nou echt? 

Kortom: tante is bij  deze vertrokken voor nog heel wat Bloomsbury leesplezier, nu alleen nog een paar uurtjes stelen van de theekopjes….

PS. Tante ontdekte dit boek via een enthousiast pleidooi van Bettina. Kim was daarentegen minder opgetogen over Sellers aanpak en stoorde zich vooral aan de manier waarop ze Vanessa’s schilderijen omschreven heeft. Tante is wat milder, maar had al wel bedacht dat afbeeldingen van Vanessa’s werken als bijlage zinvol zouden zijn geweest.