Urban life anno nu
Ondertussen vertoeft tante al bijna twee decennia in het schone Leuven. Of, zoals haar moeder dat zo mooi placht uit te drukken “ze heeft er heel wat stapjes liggen”. En zo komt het dat een wandeling door de stad meteen ook een beetje een wandeling door de herinnering is. Want ja, daar ging ze als student uit, daar kwam ze met de theekopjes toen ze nog ukjes waren, en daar, is ze onlangs op een ijsrijke dag van haar fiets gedonderd, au!
Eigenlijk heb je twee soorten steden. Enerzijds de geplande stad, van stedebouwkundigen en ruimtelijke ordelijken. Die van bovenaf plannen, structuur geven, grote lijnen trekken. En dan is er die tweede stad, de geleefde stad, stad van herinneringen, van linken naar mensen en gebeurtenissen. Stad van ervaring en van doelloos slenteren.
En in die tweede stad, vol mijmering en gedachten, kan het soms gebeuren dat één plaats meerdere betekenislagen krijgt. Het stadspark bijvoorbeeld is zowel de plaats waar tante op zomerse dagen zat te studeren, waar ze met vriendinnen ijsjes ging eten en met de kinderen ging frisbeeën. En ze maakte er ook eens een geweldig optreden mee. Tijdens een wandeling door het park buitelen die herinneringen over elkaar heen, en vliegen weg als tante het groen achter zich laat.
Felix, één van de hoofdpersonen uit het boek dat tante deze week las, had een gelijkaardige ervaring aan een Londons bushokje.
Terwijl hij op de bus staat te wachten moet hij denken aan die keer toen hij als vijfjarige de bus nam bij diezelfde halte: opeens ging er een wereld voor hem open. Later viel hij er eens in een zatte bui in slaap. En nog niet zo lang geleden kwam hij de liefde van zijn leven tegen aan dezelfde bushalte. Maar kijk! Daar komt de bus, de gedachten waaien weg, Felix stapt op, zijn noodlot tegemoet
Met NW heeft Zadie Smith een krachtig beeld geschetst van het rusteloze leven in de hedendaagse stad. Waar mensen doelloos kunnen zijn, elkaar voorbijlopen of in verwarring meanderen door stegen en kronkelstraatjes. We volgen drie hoofdpersonen op hun weg door de stad, via een soort energetische stream of consciousness wisselen ze snel van gedachten en perspectief. Toch even wennen.
Zoals altijd houdt Zadie wel van een beetje taalexperiment. Ze wisselt stijlen af, varieert met invalshoeken en biedt ons af en toe een visueel grapje, zowaar. Toch vond ik dit niet haar beste boek. Het is een boek met hoge toppen (het bushokjesmoment) maar evenzeer met diepe dalen. En hoewel tante eigenlijk een fan is van onze Zadie, was ze af en toe wat geïrriteerd en overwoog ze even om er de brui aan te geven.
Waarom, vroeg ze zich af? Is het omdat dit boek haar teveel uit haar comfortzone haalt? Haar confronteert met doelloze levens, marginaliteit en een hopeloosheid die ze zelf niet kent? Waar mensen niet in staat zijn om echte relaties aan te gaan en elkaar bijzonder veel pijn doen uit pure onverschilligheid?
Tragisch mooi was het verhaal van Nathalie. Een self made women die vanuit de achterbuurt opklimt tot advocaat, maar uiteindelijk ten onder gaat omdat ze “toch de chaos nodig heeft”. Echt om even stil van te worden. Maar aan de andere kant zijn er bijna choquerende passages met gevoelloze seks en zinloos geweld.
Kortom: een boek waar tante mee worstelde. Waar ze zich soms thuis in voelde, en soms in verloren liep. Een beetje zoals het leven in de grootstad zelf, anno nu.
ik las jouw bespreking gisteravond, en merkte dat ik het grotendeels met je eens ben. toch heb ik het idee dat ik het meer waardeer dan jij doet. waar dat aan ligt.. ik weet het nog niet. ze schrijft wel met aandacht en dat waardeer ik enorm. hmpf.
BeantwoordenVerwijderenhet deel waar ik nogal moeite mee had was dat dikke deel met stukken over Nathalie.. ik denk dat daar heel wat uit weg had kunnen blijven. etc.
een boek is als een stad. wie zei dat toch? jouw laatste opmerking is in ieder geval erg treffend, vooral in dit geval.
Dag Kim! Ik ben toch vooral een verhalenmens, merk ik. Misschien verklaart dat waarom ik net een beetje minder enthousiast ben dan jij? Ik vond dat lange stuk van Nathalie juist wel goed omdat het mooi weergaf wat voor een evolutie zij meemaakt (om uiteindelijk toch weer in chaos te eindigen, best triest)
BeantwoordenVerwijderen