Napoleon en de dames met een pluim voor Josephine!

De voorbije zomer brachten we een genoeglijk weekje door in Frankrijk. Tijdens zo'n uitstap verblijd ik de reisgenoten graag met weetjes. Ik kies dan van te voren de sappigste verhalen uit en deel die dan ter plaatse. Niet elke puber vindt dat een feest, maar roddels over geheime minnaressen, slimme ontsnappingen en geslepen misdaden doen het altijd goed. De hang naar sensatie is immers tijdloos, toch?

Helaas kwamen we op onze reis langs de Loire niet meteen heel veel aanknopingspunten tegen om het over Napoleon te hebben. Jammer, anders had ik heel wat smeuïgs kunnen serveren uit het boek dat ik aan het lezen was. Want "Het hart van Napoleon" van Johan Op de Beeck leest als een trein en rijgt op vermakelijke wijze de ene anecdote na de andere aan elkaar. Ik las het met plezier, maar schakelde wel even de historica in mezelf uit. 

Op de Beeck is namelijk echt een verhalenverteller, die in negentiende-eeuwse traditie drama en emotie niet schuwt, maar lekker dik aanzet. Er wordt heel wat theatraal gehuild in dit boek, en er zijn heel wat hartbrekende blikken en gezwollen stiltes. Vooral socialite Josephine krijgt veel aandacht en dat is steeds weer heerlijk. Ze komt in dit boek naar voren als dé influencer van haar tijd: iemand die vooral goed kan feesten en netwerken, én zichzelf uitermate handig in de kijker werkt. Fortuinen besteedt ze aan jurkjes en sierraden. En elke week brengt de krant vol sensatie verslag uit van haar wilde avontuurtjes met menig heerschap. En, zo blijkt wel uit dit verhaal, zo in de picture staan is echt een talent op zich, waar we niet te min over moeten denken. 

De vraag is namelijk of Napoleon zonder haar netwerk-kwaliteiten had gekund. Zelf was hij blijkbaar enigszins boers en onbeholpen, de charme van zijn vrouw brak meermaals het ijs. Haar connecties gaven zijn carrière de nodige wind in de zeilen, en de prachtige interieurs die ze schiep vormen het uitgelezen decor voor belangrijke gesprekken. Cherchez la femme, kortom.

Niet dat zij de enige femme was, trouwens. Want meneer hield er heel wat andere avontuurtjes op na. Josephine zelf had blijkbaar ook een groot aantal minnaars, maar dat was in die tijd en in die kringen blijkbaar normaal. De twee bleven echter tot het einde van hun leven echte soul mates.

***

Natuurlijk kan ik hier vanuit een academische historische blik heel vervelend over gaan doen. Want: wat zijn de bronnen voor al dit moois? En wat is er echt gebeurd en wat is een aanname van onze Johan? Wat weten we nu echt over gevoelens van de betrokken partijen? En, wordt er niet heel weinig gezegd over de politieke en sociale context. Waar is het cartografisch materiaal? Enzovoorts.

Maar, zoals gezegd, ik las dit als een roman, en dan is het natuurlijk anders. Dan wil je met Josephine door de gangen van een nachtelijk paleis zwerven om te weten te komen of Napoleon weer een nieuwe vlam heeft. Dan kijk je graag mee over de neerhangende schouders van een verslagen held, als hij voor de laatste keer het huis van Josephine bezoekt en terugdenkt aan de mooie tijden die ze daar beleefden. Je wil getuige zijn van de trillende handen waarmee hij Josephine om een scheiding verzoekt, en hoe zij daarna dramatisch ineenzakt. En tijdens deze wervelende rit steek je toch iets op over een belangrijk deel van de Franse geschiedenis.

Maar ja, je moet er tegen kunnen, dat is waar. 

***

Uit de Rijksstudio haalde ik deze keer dit Portret van Josephine, Jean Louis Charles Pauquet, naar Jean Baptiste Isabey, 1804 - 1824