Boekendomino 2: Boerenpsalm

En we zetten de boekendomino nog even verder. Vorige week velde ik hoe ik De Vlaschaard aan de echtgenoot doorgaf en hij heel wat minder enthousiast was dan ik. Dat kwam, merk ik nu, door zijn voorgaande leeservaring. Hij had immers eerst Boerenpsalm van Felix Timmermans gelezen, en tja, dat is een heel ander register.

De voorbije week heb ik met plezier doorgebracht in het gezelschap van de sympathieke boer Wortel, en ik breng er graag verslag van uit!

Boerenpsalm

Dit meesterwerk van Felix Timmermans dateert uit 1935 en was toen al een tikje nostalgisch. Net als bij De Vlaschaard staat de gehechtheid van een boer aan zijn veld centraal. Wortel heet Wortel omdat hij zijn geboortegrond niet kan verlaten. Zijn akkers ontroeren hem telkens weer en dus wil hij van geen wijken weten.

Tot daar de parallel met boer Vermeulen uit de Vlaschaard, want Timmermans hanteert een heel andere vertelstijl en aanpak. Dit boek is immers geschreven in de ik-vorm en boer Wotelt vertelt in sappig Vlaams over de hoogte- en de dieptepunten uit zijn leven.

Paljas

En die Wortel, beste mensen, dat is me er eentje! Een tikje opvliegend, onbezonnen en ook wel een beetje een deugniet. Hij houdt wel van een frisse pint, knijpt malse vrouwen al eens in het donker, en verdient een centje bij als stroper. Zijn beste vriend is meneer pastoor, maar hij kan hem ook meesterlijk een hak zetten als dat nodig is.

Het leven van Wortel is niet één groot feest. Want hij moet hard werken op het veld en ook zijn familie krijgt heel wat verliezen te verwerken. Maar steeds blijft er die liefde voor zijn veld, zijn akker waarin hij geworteld is als geen ander. Op een bepaald moment zet "de champetter" Wortel voor acht maanden in de gevangenis voor stroperij. Het gemis van het land, de luchten, de vette klei en de oogst is hartverscheurend. Ook op andere momenten blijkt nog dat Wortel niet kan leven zonder zijn boerderij, zijn beesten en zijn land.

Idyllisch?

Ja, idyllisch want Timmermans schetst een wereld die op dat moment al verloren was. Wortel is het prototype van de eenvoudige boer, die tevreden is met een extra pint en die, als hij écht met zijn vingers tussen de deur zit, ineens erg katholiek blijkt te zijn. Je zou er dus van alles op tegen kunnen hebben, en de vraag kunnen opwerpen of dit geen foute "Vlaemsche" ophemeling is.

Maar daar is dit boek gewoonweg veel te charmant voor! Wortel is namelijk erg innemend en het is alsof hij zijn verhaal persoonlijk aan jou vertelt, terwijl je samen op een bank zit en over de akkers uitkijkt. En dan weet je gewoon dat hij bepaalde zaken aandikt, andere dingen verzwijgt en hier en daar de dingen stevig inkleurt. Maar, je kunt niet anders dan dat door je vingers zien, want veel kwaad zit er niet in.

Lees dit ook!

Beste mensen, sluit Wortel in uw hart! Geniet van zijn vertelkunst, zijn taal en zijn guitige streken. Leef mee met zijn miserie. En bovenal: heb respect voor zijn stiel. Want, zoals hij het zelf verwoordt: "Van alle mensen staan de priesters en de boeren het dichtste bij God". En van die bevoorrechte positie weet Wortel als geen ander intens te genieten.