Wat behouden blijft – Wallace Stegner

Vriendschap is als de liefde: onbesuisd. Onberedeneerd ook, want leg maar eens uit waarom het met de ene persoon wel goed klikt en met de andere niet. Doorgaans zijn daar amper objectieve criteria voor op te sommen. Ware vriendschap is een gevoel, een bevlieging of een mirakel, het is maar hoe je het bekijkt.

Mijn vader placht vroeger al eens op te merken dat men de ware vrienden doorgaans slechts op één hand telt. Een boutade waar ik in mijn jeugdige overmoed uiteraard sterk tegenin ging. Ik was (en ben) immers een allemansvriend en heb een ruim netwerk aan kennissen. Ouder en wijzer geworden, weet ik nu dat hij gelijk had: de mensen waar het echt woordeloos mee klikt, en waarbij het niet erg is als er stiltes vallen zijn schaars. Er zijn niet veel vrienden waarbij je kwetsbaarheid niet uitmaakt en waar je –desnoods – met ongewassen haar op bezoek gaat. Die vrienden waarmee ik zelfs in een zwembad zou springen, zijn uniek, en dus moet je er zuinig op zijn!

Over zo’n vriendschap gaat dit boek. Twee echtparen ontmoeten elkaar in de jaren dertig op de universitaire campus. Ze lijken elkaars tegenpolen. Larry en Sally zijn straatarm, hebben geen familie en barsten van het intellectueel talent. Sid en Charity daarentegen hebben een ruim netwerk, veel kinderen, niet zo’n succesvolle carrière en barsten vooral van het geld. Na een eerste kennismaking op een feestje is het raak: deze vier mensen zitten op één golflengte en kunnen elkaar moeiteloos begrijpen. Wat volgt is dan ook een pracht van een vriendschap die meer dan 40 jaar duurt.

Niet dat het parcours zonder hindernissen verloopt; want ja, er is wel eens sprake van irritaties, van jaloezie en van wrijving. Laat ons eerlijk zijn: Charity heeft een groot hart, maar is ook erg bazig. En ook de financiële ongelijkheid tussen de twee stellen zorgt al eens voor wat moeilijkheden. Toch laat het viertal elkaar niet los, zelfs niet als er echt iets ergs gebeurt.

Hun ontmoetingen vinden meestal plaats in een vakantiehuis midden in de dichte wouden van Canada. Daar begint het boek ook mee, en meteen zit je er middenin: een pracht van een natuurbeschrijving, vol sfeer en vol gevoel. Ware klasse. En ook verderop in het boek blijkt dat Stegner de natuur zorgvuldig observeert en in rake woorden omzet: je voelt de kilte van de mist, de bruisende frisheid van een waterval, de angst tijdens een onweer. Grote klasse!

En verder gaat het boek ook over schrijven, over liefde en over ouder worden. Wijze woorden over de kracht van vriendschap en de veranderende wereld. En op het einde word je helemaal stil…

Kortom: een boek dat terecht herontdekt is, en dat u zeker moet lezen als u de setting van Stoner prettig vond, als u goede vrienden heeft, als u een natuurfan bent, of gewoon als u eens een heel mooi en meeslepend verhaal wil lezen: doén!

LEESCLUBVRAGEN

• Wie zijn jouw beste vrienden en waarom zou dat zo zijn?
• Charity houdt wel heel erg van lijstjes: hoe gestructureerd ben jij?
• Hoe moeilijk is het om jaloezie te vermijden in een dergelijke vriendschap?
• Charity en haar zus Comfort hebben wel héél aparte namen. Weet jij waarom je jouw naam hebt gekregen?
• Ben jij het type dat steeds op dezelfde plaats op vakantie gaat? Waarom wel/niet?
• Hoe belangrijk is het om iets terug te betalen aan een vriend? Hoe belangrijk is het dat er evenwicht is in een vriendschap?
• Ben jij een wandelaar? En wat zoek je in de natuur?