Een hondenleven (volgens Virginia Woolf)

Ja, ook kattenliefhebbers lezen al eens een boek over een hond. Vooral dan als het over een heel bijzondere viervoeter gaat, en Virginia Woolf de auteur is. Flush heeft me de voorbije week kunnen bekoren (en dat was niet alleen omdat we vroeger thuis een cocker spaniel hadden). Bent u in voor een knap staaltje observatie van de menselijke soort? Aarzel dan niet en lees verder!


Biografie

Flush werd geboren op het Britse platteland en blijkt al snel een neus te hebben voor hazen en ander gespuis. Een jachtinstinct dat hij van zijn nobele voorvaderen uit de Karolingische periode heeft meegekregen. Desalniettemin komt hij op jonge leeftijd in London terecht als gezel van de dichteres Elizabeth Barrett. Haar donkere huis heeft vele zachte kussens en ze deelt haar avondeten vaak met hem. Flush is er beslist gelukkig, al moet hij tijdens wandelingen in het park wel aan de lijn.

Toch begrijpt hij zijn baasje vaak net niet helemaal. Waarom wrijft ze zo vaak met een zwart stokje over het papier? Waarom verschijnt er plots een gouden band om één van haar vingers? Waarom moet ze huilen als ze een blad papier met zwarte kriebels leest? En waarom verstopt ze haar inkopen?

Flush vindt het vreemd, maar heeft andere preoccupaties. Hij leeft namelijk in een wereld vol geluid en geur. Daardoor merkt hij een aantal dingen helemaal niet op. Tegelijk heeft hij andere dingen juist veel eerder door dan zijn baasje. De komst van een bezoeker bijvoorbeeld, of de geur van de lente.

Zijn geluk kan niet op als hij met bazin naar Italië verhuist. Daar kan hij vrij rondlopen, zonder lijband. Hij ontmoet er "het canaille", een bende honden van lagere stand, waar hij ondanks het grote verschil in klasse, toch vriendschap mee sluit. Hij ligt hele dagen in de schaduw van een fontein te mijmeren over het leven én ontdekt ook nog eens hoe heerlijk een meloen smaakt...

Elizabeth Barrett-Browning

De biografie van Flush is eigenlijk de biografie van een belangrijke dichteres uit de negentiende eeuw. Elizabeth Barrett-Browning had inderdaad een hond die Flush heette. Ze schreef twee gedichten over deze viervoeter en in heel wat van haar brieven kom je hem tegen. Virginia Woolf verzamelde al die passages, voegde er wat negentiende-eeuwse hondenweetjes aan toe en beschreef het spannende levensverhaal van Elizabeth (die uiteindelijk geschaakt werd en de benen nam) vanuit het standpunt van haar hond. Dit alles bij wijze van vrolijk tussendoortje na het uitputtende werk aan The Waves.

Een minder werk?

Flush werd vrijwel meteen een groot succes en Virgina Woolf schaamde zich daar een beetje voor. OK, ik kan me voorstellen dat men dit werk niet van het niveau van Mrs. Dalloway vindt. En misschien is het minder experimenteel dan To the lighthouse en zo. Toch is het ook hier erg knap
hoe Virginia Woolf de wereld beschrijft vanuit het zintuiglijke: de geuren, het geluid en het visuele. Een wandeling door het drukke Londen is voor een hondje bijvoorbeeld een kwelling: al die suizende rokken, de wandelstokken en paardenvijgen! Bovendien alludeert Woolf heel leuk op de standsverschillen in de Britse maatschappij (die spelen ook op hondenniveau) en bekritiseert ze de vooroordelen tegen de vrouwen. Sociale kritiek op de Londonse achterbuurten is ook verweven met dit verhaal.

Dit is dus zeker meer dan een dartele ode aan een hond, en misschien een ideale eerste kennismaking met Woolf. The guardian noemde het in elk geval  a caninine classic, en daar kan ik me alleen maar bij aansluiten.