De boekhandel - Penelope Fitzgerald

Sommige boeken zijn echt niet wat ze lijken. Neem nu “De boekhandel”, op het eerste gezicht de popperigheid zelve. Een parmantig dametje van middelbare leeftijd opent een knusse boekhandel in een pittoresk dorpje. De ene na de andere karakteristieke dorpsfiguur passeert de revue. Men strooit er lustig met “dear” en “darling”, snoeit rozenstruiken en maakt stevige wandelingen. En een sikkeneurige klopgeest zorgt voor dat extra streepje authenticiteit. 

O, Penelope Fitzgerald houdt het lang vol! Tot ver over de helft van dit boek wordt er nog gezellig thee gedronken aan knetterende haardvuren, wordt er cake gebakken en  ontdooien wereldvreemde kluizenaars voor de charme van de hoofdpersoon. En net als je helemaal doezelig bent van zoveel knusheid, begint er iets te knagen.

Want, is het allemaal wel zo rooskleurig als de schijfster doet vermoeden? Er lijkt meer aan de hand, zeker als je tussen de regels doorleest. Waar je eerst nog moest grinniken om de droge ironie van Fitzgerald (en je denkt: dat is weer zo van die echte verfijnde Britse humor) vergaat het lachen je na een tijdje. Niet omdat de taal verandert, verre van. Want tot het einde toe blijft dit boek opgewekt en positief, maar ondertussen…

Ondertussen vindt er een machtsstrijd van grote omvang plaats. Waarbij het doel alle middelen heiligt. En waarbij nietsvermoedende dorpelingen genadeloos als pionnen worden ingezet. Verbijsterend hoe ver mensen kunnen gaan om hun zin door te drijven. Verrassend ook hoe makkelijk ze daar anderen in mee kunnen krijgen.

Niets is er zonnig in dit boek, behalve de taal. Want eigenlijk is dit een zeer duister verhaal, dat allerminst een positief mensbeeld heeft. Het boek laat de lezer helemaal beduusd achter. En de olijke zinnen die dit boek beëindigen maken het alleen maar erger.

Een aanrader dus dit boek, en wellicht ga ik het ook nog eens herlezen. Want ik ben benieuwd wanneer die donkerte nu precies tussen de zinnen is geslopen. En over welke stille hints ik eerder heb heengelezen. Neen, niets is wat het lijkt, en juist dat maakt dit boek zo geweldig!

VRAGEN VOOR LEESCLUBS

• Wat had er moeten gebeuren om het einde van dit boek te voorkomen?
• Wie is er moedig in dit boek? En waar heb jij moed voor nodig?
• “De wereld bestaat uit verdelgers en verdelgden”: wie ben jij?
• Welke winkel zou jij wel eens willen openen?
• Hoe ontstaat een hype? (en aan welke hype heb jij ooit meegedaan?)
• Waar ligt de grens tussen andere verdragen en voor jezelf opkomen?
• Welk personage uit dit boek vond je het meest verachtelijk?
• Vanuit wiens standpunt zou je dit boek willen hervertellen?