Waarom wij lezen

Ondergetekende is een lezer. Dat had u na al die jaren vast al begrepen. De propvolle kastenwand in de woonkamer spreekt letterlijk boekdelen. Neen, er gaat geen avond of treinreis voorbij zonder dat ik een paar bladzijden heb omgeslagen en weer wat verhaallijnen rijker ben.

Meestal kan ik daarbij nog wel op enig begrip rekenen. Meewarig begrip, dat wel. Want men vraagt het zich toch wel eens af: Waarom spendeert iemand uren kostbare tijd aan zwarte lettertjes op een wit blad?  Waarom trekt iemand zich vrijwillig terug in eenzaamheid en stilte, ver weg van vriendenkring en kinderschaar? Waarom doet een lezer niet iets? En dan ook nog liefst iets nuttigs?

Want ja, nuttigheid is toch wel het woord van dit decennium. Rendement weet u wel, kosten-baten enzo. Tijd is immers nog altijd geld en al dat geboekenwurm moet dus wel iets opleveren. En ook ik ben natuurlijk een kind van mijn tijd. En dus geef ik doorgaans heel wat nuttige argumenten ter bevordering der leescultuur. Want ja, ik léér daar zoveel van! Over mezelf en over het leven. Boeken zorgen voor een frisse blik, voor empathie. En dan hebben we het nog niet eens gehad over alle kennis die dat lezen oplevert: indrukwekkend.

Maar, beste mensen, ben ik nu niet wat verblind door die nuttigheidsgedacht? En laat ik me daar niet al te zeer door leiden? Want deze week bleek weer dat de echte reden om te lezen niet samen te vatten is in een competentieprofiel. Ik kwam immers tot de verbazingwekkende conclusie dat lezen gewoon leuk is, stel u voor!

Want het boek dat ik overal mee naartoe sleepte, kunnen we niet meteen als nuttig klasseren. En evenmin verdient het een ereplaats in de galerij der literaire grootheden. Laten we eerlijk zijn, we hebben niets bijgeleerd. Het was eerder een soort soap in middeleeuwse verpakking. O gruwel: hoe nutteloos. Maar ook: hoe zalig om na een dag werk in een andere wereld te duiken. Wat zo voelde het echt. Ik moest het boek maar openslaan en binnen een seconde was ik mijlenver weg in een parallel universum. Verzonken in een kleurrijke wereld, vol prachtige personages. Ik leefde mee met hun liefdesperikelen, zag hun kinderen opgroeien, gruwelde bij hun tegenslag, en ja ik pinkte ook af en toe een traantje weg.

En als ik tussendoor het imposante boekwerk in mijn tas zag zitten, dan was het alsof ik heel zachtjes de muziek kon horen, het varkensgebraad kon ruiken, en de glazen hoorde klinken. En dan keek ik vol verlangen en heimwee naar het boek, aftellend tot het moment waarop ik weer kon lezen. Wat een weldadige leeservaring! Ik moest een keer niet kritisch zijn, niet peinzend op zoek naar parallellen met mijn bestaan, of allerlei anders intelligents bedenken. Dit was gewoon het ware lezen zoals ook een kind dat ervaart:  meeslepend, avontuurlijk en verslavend.

Laat ons eerlijk zijn, beste lezer: is dat uiteindelijk niet de ware reden waarom we lezen? Omdat we van verhalen houden? Omdat we willen meeleven, ontroerd willen worden? En ook omdat we af en toe even willen ontsnappen aan drukke agenda's en stapels afwas? Lezen we niet vooral omdat het niet nuttig is, en daarom ademruimte biedt in een wereld waar alles meetbaar en beheersbaar is?Hoe dan ook: ik wens u evenveel leuke, ontspannende en meeslepende leesuren toe als ik de voorbije week heb mogen ervaren. Wat een heerlijk boek!

Reacties

  1. Heel herkenbaar! Vaak lees ik oprecht om de redenen die je in het begin noemt: empathie, frisse blik, bredere horizon, onverwachte inzichten. Maar na een paar zware literaire pillen, ben ook ik nu even alleen voor het pure leesplezier bezig, anders raakt mijn hoofd oververhit en mijn gemoed te bezwaard. Ik zou natuurlijk ook tv kunnen kijken, maar voor een boek moet je zelf de wereld van de schrijver recreëren en daardoor is het veel gemakkelijker om er helemaal in te ontsnappen.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dag Anna! Een boek lezen is inderdaad helemaal anders dan naar de TV kijken. Lezen is een vorm van co-creatie, een nauwe samenwerking tussen de auteur die de voorzet geeft en de lezer die het afmaakt en inkleurt (al moet ik wel zeggen dat de bonte wereld van Follet niet enorm veel aan de verbeelding overlaat, maar toch: je kan de personages zelf verzinnen) en daarom hou ik dus van lezen!

      Verwijderen
  2. Wat grappig, ik vond 'The pillars of the earth' ook al een soap :)
    En Anna, tv kijken is inderdaad veel passiever, daarom doe ik ondertussen een puzzeltje.... terwijl je met lezen inderdaad in een andere wereld stapt.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi TV kijken kan ik ook niet met volle aandacht hoor. Ik neem er meestal een haakwerkje bij (tot ergernis van niet multitaskende mensen, maar anders val ik in slaap - steevast!)

      Verwijderen
  3. Ja wat heerlijk he, van die leesavonturen waar je in kunt verdwijnen! Het is inderdaad de afwisseling die het zo fijn maakt! Als je het hele jaar door alleen maar zon hebt, verlang je ook naar een regenbuitje (mmm...misschien is niet iedereen het hier mee eens).

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Het is idd een (fijne) soap want de auteur werkt al aan een vervolg, uit te komen in 2017 http://mustreads.nl/ken-follett-schrijft-opnieuw-vervolg-op-pilaren-van-de-aarde/

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten

Populaire posts