Puurheid
Vlakbij ons huis ligt een abdij. We gaan er vaak en graag
wandelen. Om te genieten van de natuur, van de rust en de stilte. En hoewel de
laatste patertjes eeuwen geleden hun biezen pakten, hangt er nog altijd een
serene sfeer. Even op adem komen!
Laat ik het gewoon maar toegeven, ik hou heel erg van
abdijen. En ik ga er op vakanties dan ook steevast naar op zoek. Abdijen
fascineren me. Misschien niet meteen voor het religieuze aspect, maar wel voor
de radicale levenskeuze van hun bewoners. Je terugtrekken uit de wereld, een
strak gereguleerd leven leiden, van gebed, rust en bezinning, je moet het maar
kunnen. Zo’n bewuste keuze voor een leven in armoede en gehoorzaamheid was voor
de middeleeuwse mens wellicht logisch, maar vandaag de dag vraagt het heel wat
opoffering en moed om je leven zo drastisch te vereenvoudigen.
Het was dan ook me grote belangstelling dat ik enkele jaren
geleden de warme documentaire van Annemie Struyf bekeek, over de zusters van
het Trappistenklooster in Brecht. Een uitzending die me erg raakte. En ik was
niet alleen, want Annemie bleef maar vragen krijgen over het leven van de
zusters. Daarom keerde ze nog eens terug, met de fotografe Lieve Blanquaert, om
menselijke portretten te maken van de 26 zusters en deze te bundelen in een
mooi boek.
Een religieus pamflet is het niet geworden. Annemie Struyf
is immers zelf niet gelovig en stond aanvankelijk erg kritisch tegenover de abdij.
Maar al snel stelde ze vast dat ze geen extreme, wereldvreemde fundamentalistes
voor zich had, maar vrouwen van vlees en bloed. Die eerlijk vertellen over hun
leven, de stap naar de abdij, en de moeite die het soms kost om deze keuze vol
te houden. Elke mens is een mengsel van goed en kwaad, menen ze. En dus
bekritiseren zij de ongelovigen niet, en vertellen ook open over hun eigen
kleine fouten en ergernissen (want die zijn er ook in een groep met enkel vrouwen!).
Annemie laat hen allemaal aan het woord en schetst ook het
verloop van hun dag. Die is gevuld met gebed, uiteraard, maar ook met
eenvoudige klussen en lectuur. Dat evenwicht tussen actief de handen uit de
mouwen steken en meditatief genieten van de stilte is de essentie van het
kloosterleven. Een puur en eenvoudig leven, minder streng dan 50 jaar geleden,
maar nog steeds behoorlijk strikt. Amper prikkels en drukte, maakt een mens erg
gevoelig, stelt Annemie vast, en een uitstapje in de buitenwereld is dan ook
altijd erg overweldigend voor de zusters.
Harde kritiek op de Kerk mag je van dit boek natuurlijk niet
verwachten, maar de scherpe kantjes van het Heilig Roomse leven van weleer
worden evenmin onder de mat geveegd. Eerlijkheid, alweer.
Aan het einde van het boek vraagt Annemie zich af waarom de
abdij haar en de vele TV-kijkers zo fascineerde. Voyeurisme gecombineerd met
nostalgie? Dat speelt ongetwijfeld mee, maar ook ons verlangen naar rust,
stilte en puurheid. De radicale keuze om niet gericht te zijn op roem en eer,
om materieel bezit te relativeren en om niet van hot naar her te rennen is
inspirerend. Vooral in een tijd waarin de prikkels ons overspoelen, we vooral
assertief moeten zijn, en het zelf “moeten maken” om geen loser te zijn.
Wees gerust, tante treedt niet in. Daar ben ik toch te
werelds voor. Maar net als Alain de Botton ben ik ervan overtuigd dat er veel
zinnigs en menselijks zit in oude religies. En dat beslist ook inspirerend kan
zijn voor de dag van vandaag.
Dus, telkens als ik vanuit mijn raam de abdij zie, denk ik
even aan de eenvoud en de puurheid die zo warm uit de portretten van Annemie
Struyf sprak. En dat helpt me toch een beetje om ook eens rust en stilte op te
zoeken en niet alleen maar rond te rennen. En wat minder waarde te hechten aan
bezit, geroddel en ander aards gedoe!
Mooi artikel!
BeantwoordenVerwijderenKloosters en abdijen zijn fascinerend, ik herken dat heel erg. Dit klinkt als een boek dat ik ook heel interessant zou vinden.
BeantwoordenVerwijderengroetjes,
herkenbare fascinatie! ik heb eerlijk gezegd nog nooit van de desbetreffende documentaire gehoord, maar ga 't zeker opzoeken.
BeantwoordenVerwijderenik ben niet zo'n fan ben van de wijze waarop het geloof door de kerk lijkt te worden gemonopoliseerd, alsof er maar één manier is, terwijl geloof juist iets heel persoonlijks is (denk ik). als iemand 't 'bij zich' houdt en niet de gewoonte heeft te gaan preken, vind ik het iets fascinerends. daar komt bij dat ik mensen die stil durven te zijn sowieso al interessant vind..
jouw bespreking klinkt veelbelovend :)
Wat een fijne reacties op deze blogpost. Die ik toch met enige twijfel heb geschreven, want religie is een moeilijk thema, zeker op het internet. Maar het is heel fijn om te lezen dat we wat abdijen en stilte betreft op één lijn zitten! Ik kijk alvast uit naar een volgende boekenbloggers bijeenkomst!
BeantwoordenVerwijderen