The scarlet Letter - Nathaniel Hawthorne


Het zal je maar gebeuren! Je bent een ambtenaar op een ingedut kantoor en je vindt plots iets heel bijzonders. Namelijk een oud stukje stof waarop met fijn gouddraad een letter A is geborduurd. Het lapje is verbleekt en gerafeld, maar als je het vastpakt lijkt het in je handen vuur te vatten. Dan wordt een mens nieuwsgierig natuurlijk. En omdat je toch tijd genoeg hebt, zoek je verder en vind je ook nog eens een oud manuscript waarin het hele verhaal uit de doeken wordt gedaan. Dat is boffen! Het overkomt de verteller uit The Scarlet Letter, dé grote succesroman van de Amerikaanse schrijver Nathaniel Hawthorne. En omdat het verhaal hem zo raakt, deelt hij het met ons.

We reizen terug in de tijd naar het einde van de zeventiende eeuw. We komen terecht in het havenstadje Salem en voegen ons bij de menigte op de markt. Op het schavot staat een jonge vrouw met een baby in haar armen. Het is Hester Prynne en zij moet in de blakende zon drie uur lang een schandstraf ondergaan. In afwezigheid van haar echtgenoot kreeg zij immers een dochter, en dat kon niet anders dan het gevolg van overspel zijn. De rest van haar leven moet ze daarom een scharlaken A op haar borst dragen, zodat iedereen kan zien wat voor verderfelijk wezen ze wel is. De vader van haar kind, die minstens even schuldig is, maakt ze niet bekend. Ook niet aan haar echtgenoot, die even later in Salem opduikt.

Dit is het verhaal van een verboden liefde, die alle betrokkenen emotioneel overhoop haalt. Hester blijft nog redelijk onverstoorbaar in haar weigering de vader bekend te maken. De bedrogen echtgenoot koestert wraakgevoelens en wil er alles aan doen om zijn rivaal te schande te maken. En de vader van het kind wordt verscheurd door schuldgevoelens, maar is te laf om in het openbaar voor Hester te kiezen. 

Lieve lezers, dit is echt een parel van Romantiek! Het drama leidt dan ook tot verschillende hartverscheurende en theatrale scènes van de bovenste plank. Ontroerende monologen, grootse symbolische acties, mysterieuze raadsels en meeslepende massascènes: het zit er allemaal in. Geen wonder dus dat dit pakkende verhaal meerdere keren werd verfilmd. (Erik geeft hopelijk duiding hierover in de comments: ik reken op je ;-)

****

Ik las dit dunne boekje met enige moeite, want het Engels is pittig. Hawthorne wilde immers zeventiende eeuwse taal hanteren en hij maakt bovendien graag hele lange zinnen. Het was dus even doorbijten, maar dan heb je ook iets! Wat een belevenis! 

Lees het boek bijvoorbeeld omwille van de heldere vertelstructuur. Het hele verhaal is namelijk opgebouwd rond drie cruciale scènes die zich op het schavot afspelen. De andere hoofdstukken bouwen op naar deze drie sleutelmomenten of zijn er het negatief van. Ik zou uren kunnen doorbomen over de rijkelijke symboliek in het boek, want het is bezaaid met metaforen en verwijzingen. Psychologen zullen met plezier coping-strategieën herkennen, want de hoofdpersonen geven op verschillende manieren uiting aan hun angsten. Ook sociologen hebben vast een stevige kluif aan dit boek, want qua groepsdynamiek en uitsluitingsmechanismen is dit verhaal ook erg veelzeggend.

Ik zelf als historica was vooral geboeid door de manier waarop Hawthorne het heksenverleden van Salem in dit verhaal verweven heeft. Een van zijn voorouders was trouwens een rechter in dit proces, en de enige die daar nooit spijt voor heeft betuigd, iets waar Hawthorne het zelf erg lastig mee heeft gehad. Met zijn boek schreef hij een visie op hoe hij het leven in de zeventiende-eeuw zag en probeerde hij een andere kant van het verhaal te laten zien. Een mooi voorbeeld dus van de Romantische visie op het verleden.

Ik begrijp dus helemaal dat Amerikaanse schoolkinderen dit boek moeten lezen, want er zit zoveel in! Maar tegelijk wens ik hen ook heel veel succes toe, want het is geen eenvoudige kost. Zoveel passie, diepgang, magie en maatschappijkritiek in één klein boekje, ik wist niet dat het kon!

***

Extra: omdat iemand me er nog eens op wees: begin bij de start van het Hesterverhaal en sla dus het eerste hoofdstuk over. Dat is nogal een lange aanloop met een groot afhaakrisico! ik heb die inleiding pas nadien gelezen en dat gaat prima. 

De afbeelding is publiek domein en vond ik in de onvolprezen collectie van het Rijksmuseum via Rijksstudio: Leeszaal van een bibliotheek, Carter, 1873

Reacties

  1. Het wordt de hoogste tijd dat ik boek herlees! Het maakte 40 jaar geleden ook al diepe indruk, en jouw besprekingmaakt me weer helemaal enthousiast.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. (Poging 2, ik deed iets fout) Ik vond het niet gemakkelijk, maar zeer de moeite waard. Het heeft ook heel wat schilders geïnspireerd en dat kan ik me zo voorstellen, want er zitten heel wat ontroerende, meeslepende, theatrale (en licht melodramatische) scènes in: echt een product van de Romantiek met véél Sturm und Drang!

      Over Salem en Hawthorne is trouwens ook online veel materiaal te vinden: de musea van Salem hebben online tentoonstellingen gemaakt in coronatijd en ook de originele verslagen van de 17de eeuw heksenprocessen kan je online doornemen. Ik ben er toch enkele avonden heel zoet mee geweest!

      Verwijderen
  2. Hoi Jacqueline, ik moet je dit keer helaas teleurstellen. Ik heb het boek niet gelezen (ik zocht het even na op mijn blog en zie dat ik wel begonnen ben met het boek in 2009, maar dat ik het na 50 van de 222 bladzijden heb weggelegd, precies volgens mijn 50 bladzijden regel blijkbaar) en ik heb ook nooit een verfilming van het boek gezien. Mocht ik tezijnertijd nog een verfilming van dit boek zien, dan kom ik hier zeker op terug. Groetjes, Erik

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Toch erg bedankt om het voor me na te kijken, Erik! Er zijn blijkbaar verschillende verfilmingen gemaakt en ik zal dus zelf moeten uitzoeken welke de beste is: ook een leuk project!

      Verwijderen
  3. o, n Erik, zie ook de extra tip: sla het eerste hoofdstuk, zo’n 50 pagina’s over en spring meteen naar de start met Hester!

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Krijg zin om het terug te lezen. Ik heb het besproken op mijn blog en las het in het Nederlands.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ja, gevonden! Leuk om te lezen dat jij er weer andere symboliek uithaalt. Hierbij de link: https://daniellecobbaertbe.com/2015/08/01/de-rode-letter-van-nathaniel-hawthorne/

      Verwijderen

Een reactie posten

Populaire posts