Nietsche’s tranen – Irvin Yalom
Marco Borsato zong het al: “ de meeste dromen zijn bedrog!” En
dus houden we ons er nauwelijks mee bezig. De nachtelijke schimmen die onze
hersenen tevoorschijn toveren zijn immers toch alleen maar een soort van
nazinderen van de dag? Een manier om informatie weg te schrijven op onze harde
schijf? Of niet?
In elk geval heb ik net een boek gelezen waarin dromen heel
serieus worden genomen. Nietzsche’s tranen
is een filosofische roman die zich afspeelt in het Wenen van het einde van de
negentiende eeuw. De jonge Freud loopt erin rond, net als Breuer, één van de
grondleggers van de psychoanalyse.
In dit fictieve verhaal komt een wanhopige Nietzsche op
consultatie bij Breuer, om een oplossing te vinden voor zijn migraine. Het
klikt tussen beide mannen en Breuer besluit Nietzsche als klankbord te
gebruiken voor zijn eigen gevoel van onbehagen. Tijdens zware en inspirerende
sessies stimuleren beide mannen elkaar om te zoeken naar de psychische oorzaken
van hun lijden en om daarmee in het reine te komen.
En tussendoor vernemen we
heel wat over de stand van de wetenschap in die jaren.
Centrale vragen daarbij zijn bijvoorbeeld of er zoiets
bestaat als het onderbewuste. Welke rol spelen spanning en angst in het leven
van een mens, en hoe kan je die wegnemen? Wat is de betekenis van dromen? Kan
(en moet) je alle menselijke relaties vertalen in termen van
machtsverhoudingen? Hoe verwerk je een obsessieve liefde? En natuurlijk de
meest existentiële vraag van allemaal: wwil niet iedereen ontsnappen aan
de vergetelheid van de dood?
Dit boek lijkt ook een pleidooi voor de praattherapie waarvan
Breuer één van grondleggers was. Voor beide mannen is het bevrijdend om hun hart
te luchten, om zonder schaamte alles te vertellen wat hen dwarszit. Iets wat in
het puriteinse Wenen van die dagen not-done
was.
Ik heb dit boek graag gelezen, al was het af en toe wel een
klus. Yalom slaagt erin om een moeilijke materie op een zeer bevattelijke wijze
te omschrijven, maar er zit zoveel wijsheid in dit boek, dat de lezer soms echt
even tijd nodig heeft om alles te laten bezinken. Ik heb in elk geval veel
geleerd uit dit boek en kan het dan ook van harte aanbevelen, net als de andere
boeken van Yalom (ik besprak al eerder spinoza en eendagsvlinders)
Leesclubvragen
·
Wat is de meest bizarre droom die je ooit hebt
gehad?
·
Wanneer is een gesprek bevrijdend en helpt het
je verder?
·
Heb je ooit gespeeld met het idee om je leven om
te gooien? Wat maakte dat je dat wel of niet deed?
·
“Angst is als de sterren: ze zijn er altijd maar
je ziet ze niet in het daglicht”, is dat herkenbaar voor jou?
·
“Als je je eigenwaarde laat afhangen van de
mening van anderen, onderwerp je je eigenlijk aan hun macht”, ben jij ook al
eens in die valkuil getrapt?
·
“Een leven zonder spanningen, waar men altijd
tevreden is, is enkel weggelegd voor dwazen”, klopt dat denk je?
·
Wat zou de meerwaarde kunnen zijn van het
bijhouden van een dromendagboek?
Reacties
Een reactie posten