Kleine Mechanieken - Philippe Claudel

Af en toe heeft een mens nood aan iets kleins en fijns. Aan verhalen als zoete snoepjes. Waar je eerst heel secuur het papiertje af moet peuteren. Om dan langzaam te genieten. Eentje per dag is genoeg, het smaakt immers nog een hele tijd na. Kleine mechanieken is zo'n snoepzakje. Wat mij betreft met een satijnen strik.

Natuurlijk was ik vooringenomen. Philippe Claudel is één van mijn favoriete auteurs. Die mij tot dus ver maar één keer ontgoochelde (met "Het onderzoek") maar wiens boeken en films ik steeds geweldig kan smaken. De vorige keer serveerde hij me een boeket aan geuren, ditmaal is de link tussen de verhalen iets losser.

De kleine mechanieken uit de titel, zijn mensen. Stuk voor stuk ingenieuze raderwerkjes, die continu tikken en draaien, zich af en toe eens opwinden of een alarm laten schallen. Maar die vooral voortleven alsof er nooit een einde komt. In deze verhalen vallen de mechaniekjes echter stil. Het tikken verstomt, de tandwielen blokkeren.

De dood is natuurlijk een centraal thema in het werk van Claudel. Hij benadert het meestal vanuit het perspectief van de rouwende. Meestal doet hij dat melancholisch en zacht, soms ook erg hard en rauw (met die andere au). Steeds gaat het over de vraag hoe verder te leven met mooie herinneringen. En ook over de kunst van het loslaten van geliefden. Weemoedig, maar prachtig.

In kleine Mechanieken kiest Claudel voor het standpunt van de stervende, die de dood plots ontmoet, of er al een hele tijd naar heeft uitgekeken. Het gaat telkens om een veilige, warme dood, niet om een zwaar bestreden worsteling met het einde. De dood kan immers ook een vriend zijn.

Er zijn magische verhalen bij over hoe de dood mensen een tweede kans geeft, verhalen over mensen die eenzaam moeten sterven en zich met hun lot verzoenen. We lezen over moordenaars die van de dood hun werk hebben gemaakt, en over mensen die sterven zonder dat iemand het merkt.

Een kleinere rode draad in het boek gaat over de kracht van poëzie. Er staan surrealistische fragmenten in over een maatschappij waar literatuur is verboden. En er is het verhaal van een lezer die zo betoverd raakt door een gedicht, dat het zijn hele leven op zijn kop zet. Hoe een paar goed gekozen woorden een wereld van verschil kunnen maken.

Een poetisch boek dus, met veel warmte en zelfs af en toe een glimlachje. Ik kan dan ook niet anders dan in herhaling vallen: Claudel mag je niet missen!