Boekenclub test werkvorm uit op David Sedaris
David Sedaris is groot in Amerika. Boven de Moerdijk stak Aaf
Brandt Corstius ook al de loftrompet. Wat een observatievermogen! Wat een humor!
En vooral: wat een spitsvondigheid! Hele volksstammen barsten blijkbaar al in
lachen uit bij de lotgevallen van zijn buitenissige familieleden. En tja, wat
denk je dan als boekenclub? Dit moeten we lezen! En dus schaften we ons een
bundeltje kortverhalen aan.
De werkvorm
Eerlijkheidshalve moeten we bekennen dat gesprekken op de
boekenclub regelmatig afdrijven. Vrije associatie heet zoiets. Meermaals
stelden we aan het einde van de avond vast dat er eigenlijk maar weinig over het
boek was gezegd. En hoe gezellig de zijpaden ook hadden gekronkeld onderweg, we
hadden toch steevast het gevoel dat de diepgang ontbrak.
Kortom: een “werkvorm” drong zich op, en aangezien ondergetekende
professioneel werkvormenadviseur is, nam zij de uitdaging aan. Niet dat ik het
mezelf erg moeilijk heb gemaakt, want eenvoud siert, ook bij werkvormen. Ik
bedacht dus twaalf vragen over het boek en schreef ze op mooie kleine briefjes.
Er zaten natuurlijk klassiekers bij, zoals:
- Dekt de titel van het boek de lading?
- Zit er een structuur in het boek?
- Wat verklaart het succes van dit boek?
Maar ik bedacht ook creatievere linkjes naar de inhoud. Zo gaf
Sedaris’ werk onder andere aanleiding tot deze vragen:
- Om gesprekjes uit te lokken vraagt David op reis altijd naar de plaatselijke wapenwet of naar de manier waarop mensen kerstmis vieren: heb je nog suggesties voor goede reisvragen?
- Heb je zelf al eens gebedeld. En geef je wel eens geld aan een bedelaar?
- Hoe komt het dat bepaalde kinderen in de klas populair zijn, hoewel ze niet echt heel mooi of superintelligent zijn?
Alle briefjes kregen een esthetisch verantwoord stickertje en verdwenen in “de pot”. Op de
leesclubavond trokken we om beurt dan een vraag. Simpel toch?
Het verloop
Al bij de eerste vraag bleek dat de immers eendrachtige leesclub
tweespalt vertoonde. Tot onze ontsteltenis bleken de Nederlandse vertaling en
het zogezegde Engelse origineel slechts twee verhalen gemeenschappelijk te
hebben.
Nu zou je denken dat
zoiets een serieuze domper op de feestvreugde geeft en verdere bespreking nagenoeg
onmogelijk maakt, maar niets was minder waar. Het gaf zowaar aanleiding tot een heel apart en gezellig sfeertje.
We konden elkaar namelijk bijpraten vertellen over de verdere evolutie van de
hoofdrolspelers in het boek. De hilarische Griekse oma, de zus met
controledrang en de stinkend rijke tante kenden we allemaal. En net zoals bij
vage kennissen het geval is: we waren
zeker geïnteresseerd meer roddelpraatjes over hen te vernemen.
Mondeling bleken de exploten van de Sedarisclan trouwens veel
meer op de lachspieren te werken dan in geschreven vorm. Tijdens het lezen
hadden we wel eens gegrinnikt, maar bulderlachen was er niet bij. Op de leesclubavond
des te meer. (maar dat lag misschien ook aan de wijn en het uitmuntende
gezelschap.)
Ons oordeel
David Sedaris krijgt van ons geen standbeeld, zoveel is
duidelijk. Het boek bleek achteraf leuker dan tijdens de rit. Want de verhalen
zijn soms wel erg marginaal en platvloers. Grofgebekte broers, onhygiënische
zussen en een heel aantal ranzige details die we echt niet hadden willen weten,
weerhielden ons ervan dit boek vlotjes uit te lezen.
“De bijdragen zijn van wisselende kwaliteit” heet dat dan
officieel. Want het moet gezegd: een aantal verhalen stak met kop en schouders
boven de rest uit. Zijn analyse van Sinterklaas en Zwartepiet is in de huidige
Piet-gate een echte aanrader. Een stemmig verhaal over een bioscoopbezoek met
zijn vriend wist ons te ontroeren. En Davids analyse van het fenomeen “populaire
kinderen in de klas” was bitterzoet en herkenbaar.
David Sedaris kan dus echt wel wat. Hij heeft een scherpe blik, maar
af en toe heeft hij ook een soort waas voor de ogen, meenden we. Zou schrijven
voor hem ook niet een beetje therapie zijn, vroegen we ons af? Een manier om
dingen die hij nog niet helemaal heeft verwerkt vorm te geven? De vraag is dan
of wij daar wel deelgenoot van willen zijn.
De slotsom is dan ook dat dit boek niet echt lang zal
blijven plakken. Moet u het lezen? Volgens ons in elk geval niet.
Het vervolg van de
werkvorm
Hoewel een aantal leden groen wegtrok bij het lanceren van
de werkvorm, de ogen liet rollen en diep zuchtte, heeft iedereen flink
meegedaan. (waarvoor mijn oprechte dank!) Ik denk ook wel dat ik kan
concluderen dat het resultaat had: we hebben de hele avond over het boek
gepraat. En elk zijpad dat we insloegen had een link met Sedaris. En we hebben
heel wat fijne verhalen en spitse opinies met elkaar gedeeld.
Algemeen gejubel dus. En daarom hebben we afgesproken dat we
de volgende keer weer een pot gaan maken. Maar dan wel eentje waar iedereen aan
bijdraagt. We gaan proberen allemaal één of twee vragen te bedenken. Ik ben nu
al benieuwd welke leuke gesprekken dat zal opleveren!
Wat een heerlijke bespreking en wat creatief dat briefjes trekken, net Sinterklaas! Die aanpak moeten we onthouden.
BeantwoordenVerwijderenIk had overigens jaren geleden dezelfde soort ervaring met Sedaris: altijd onderhoudend, best aardig om te lezen, maar nergens hardop lachen en ook niks dat echt beklijft.
leuk idee! Ik ben net lid geworden van een nieuwe boekclub, zal het zeker onthouden.
BeantwoordenVerwijderen