Lezen: The luminaries

Lid zijn van een boekenclub is vaak een zegen. Maar soms ook een vloek. Vooral als het boek lijvig is, het Engels behoorlijk pittig en je door allerlei gezelligs plots heel weinig leestijd hebt. Vorig weekend luidde dan ook de alarmbel. En dus ging ondergetekende over tot een strak en asociaal regime. Lezen en theedrinken werden elk uur afgewisseld met een stukje haakwerk ter ontspanning der grijze cellen. Dit marsritme wierp vruchten af, want het boek is uit! En zo kon ik woensdag dus met opgeheven hoofd naar de leesclub, wel zo prettig.

Daar bleek al snel dat niet iedereen het boek had uitgekregen. Maar dat iedereen het wel een fijne leeservaring vond, met ups en downs. Voor ik verder ga, misschien even proberen het complexe verhaal te schetsen, zonder iets te verklappen natuurlijk.

Dit verhaal speelt in Nieuw Zeeland, op het einde van de negentiende eeuw. Er is goud gevonden in de rivier en al snel stromen Europeanen toe, op zoek naar een nieuwe start, en naar "de kleur" oftewel: het goud. Het is een ruwe maatschappij, vol mannen met goudkoorts. Waar men elkaar soms het licht in de ogen niet gunt, en iedereen droomt van een gouden vondst.

Dan gebeuren er op één nacht een aantal raadselachtige zaken. Een kluizenaar wordt vermoord, een miljonair verdwijnt en een hoer wordt zwaar bedwelmd door opium op straat teruggevonden. Wat verbindt deze drie personen met elkaar? En welk web van intriges gaat er schuil achter hun lotgevallen? Twaalf mannen zoeken het uit, elk met hun eigen agenda....

Het wordt een lang verhaal, dat krioelt van de bonte personages, van onverwachte plotwendingen en spannende gebeurtenissen. Als een draaikolk word je meegesleept in steeds diepere lagen van het verhaal. Uiteindelijk blijkt alles met alles verbonden te zijn, en zo hebben we het graag!

Toch hebben we tijdens het lezen van dit boek een aantal dieptepunten gekend. Het eerste deel is immers erg taai: met op elke pagina wel een ander personage en heel veel  nieuwe begrippen. Handigheidshalve vat de hoofdpersoon alles even samen op het einde van deel één: geen overbodige luxe.

Daarna volgde een euforische fase: eens het verhaal vaart krijgt, kan je het boek moeilijk wegleggen en sleept het je mee in de kleurrijke wereld van de kolonisten. Je duikt onder in een Chinese wijk, rommelt tussen de flesjes van een betweterige apotheker en onderzoekt de luxe kledingkast van een prostituee. Ook schuif je aan tafel in een stemmige herberg, maakt je handen vuil in de modder op zoek naar goud en glijdt weg in een alles vervagende opiumroes.

Alles werkt toe naar een gigantisch spannende finale,...maar die kwam er wat ons betreft niet. Op het einde lijkt de auteur de draad helemaal kwijt te zijn. Het is net of ze nog wat losse blaadjes met probeersels op haar bureau had liggen en dacht: "kom, die bind ik ook maar even in". Heel jammer. Het prachtige verhaal wordt zo afgeraffeld en dat was voor alle leesclubleden toch een ontgoocheling. We speculeerden waarom dit zo was gegaan: is het omdat de schrijfster nog jong is (1985), omdat het boek anders té dik zou worden en niet meer verkoopbaar zou zijn? Omdat een deadline lonkte?

Ondanks de sisser op het einde, vonden we het wel een heerlijk boek. Dat de vergelijking met The Quincunx van Palliser kan doorstaan (al weet die wel de draad tot het einde toe in handen te houden). En het riep ook herinneringen op aan het prachtige De Kleur van Rose Tremain, over dezelfde thematiek.

Toch geen boek om weg te gooien dus. Want na lezing kunnen er zeker nog anderen plezier van hebben, zoals u ziet....