Een zee van tijd



De voorbije week brachten we door op een chateau in Frankrijk, met veel middeleeuws moois in de omtrek, maar ook met zalige ligstoelen onder forse lindebomen. Terwijl de kinderen met kleine katjes rondzeulden, of spetterden in het zwembad, had ik uren tijd om na te denken, te dromen en te lezen. Op vakantie mogen de dingen tijd kosten, een grote luxe, die ik me niet altijd veroorloven kan. En zo gleden de dagen in een tijdloze stroom voorbij en hebben we weer genoten van eenvoudige dingen.

En op die mijmerende momenten had ik een ideale reisgezel meegebracht. “Liefde” het tweede deel van Karl Ove Knausgards, Mijn strijd. Net als het eerste deel een meditatief ritme van zinnen en gedachten ditmaal over de relatie met zijn vrouw en zijn gezin. Vol details over dagelijkse beslommeringen en conflicten maar beschenen met een bijzonder licht. Niet flatterend, niet verbloemend, maar open en eerlijk. Opnieuw een wonderlijke leeservaring.

De reeks “mijn strijd” is een experiment, een poging om zin te geven aan een leven vol banaliteiten, een bestaan dat nooit helemaal is zoals de schrijver eigenlijk zou willen. In dat leven zoekt hij (soms moeizaam) een balans tussen tegenstrijdigheden. Ik haal er in dit blogje even drie uit.
  

1.       De balans tussen gelijkheid en ongelijkheid. In dit boek vertelt Knausgard hoe hij als vader van jonge kinderen enige tijd thuis bleef om voor hen te zorgen. Zo wil de Zweedse cultuur dat, want man en vrouw zijn volledig gelijk. Karl Ove gaat in theorie met dat argument akkoord, en ververst dus eindeloos veel luiers, gaat met borelingen naar de babygym en rijdt met kinderwagens rond. Maar diep in hemzelf vindt hij dit maar niets. En vraagt hij zich af of we door gelijkheid te willen, niet heel veel kostbaars weggooien. Leidt te veel gelijkheid niet tot een soort nihilisme, dat alles onbelangrijk maakt? Maar is teveel verschil uiteindelijk niet ook onleefbaar en onrechtvaardig?

2.       De balans tussen deelnemen of terzijde staan. Het leven overvalt Knausgard vooral, de dagelijkse klussen zijn veeltallig, de vriendenkring rijk gevuld. De schrijver kookt, maakt schoon, en animeert het gesprek, en stelt vast dat hij zo niet hoeft na te denken. De eigenlijke betekenis van het leven ziet hij enkel van op afstand, als hij zich terugtrekt om te lezen of te schrijven. Als hij er dus even buitenstaat en niet wordt meegesleept . Maar het één heeft het ander nodig, afzondering en betrokkenheid gaan hand in hand.

3.       De balans tussen sociaal succes en eigenzinnigheid. Karl Ove geeft het in dit boek eerlijk toe: hij wil het anderen altijd graag naar de zin maken. En dan cijfert hij zichzelf gemakkelijk weg. Hij deelt de mening van zijn vrienden, werkt zich uit de naad voor zijn moeder en zou alles doen om conflicten te vermijden. Maar dit wringt. Want ergens is hij onoprecht. Alleen als hij schrijft kan hij de anderen loslaten en voelt hij de vrijheid om uit te drukken wat hij eigenlijk denkt en voelt. Maar in alle eerlijkheid over vrienden schrijven levert ook weer conflicten op. Is vrijheid dan echt onmogelijk?

De strijd van Knausgard is dus een constante evenwichtsoefening tussen afstand en nabijheid. En dit verpakt hij in soepele zinnen met een aangenaam tempo. Ideaal om zelf even afstand te nemen van het dagelijks leven en weer te zien wat belangrijk is. 

Het derde deel, Zoon, gaan we dus ook zeker nog eens lezen. Maar dat zal nog wel eventjes duren, want dit boek was wel erg dik. En op het einde hadden we toch ook wel even genoeg van het getob en gezwoeg van onze Karl. Even een ademruimte inlassen lijkt dus aangewezen, maar dan gaan we er weer voor, want we blijven fan!

En voor wie ook fan is: dit interview met Knausgard is beslist de moeite van het bekijken waard!

Reacties

  1. Alweer zo'n mooie bespreking. Ik ben nog niet aan deel 2 toe en mijn bergwandelvakanties lenen zich ook niet voor dergelijke pillen, maar ik krijg wel zin om over een tijdje aan dit boek te beginnen. Het staat al op de ereader.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Voor Karl Ove moet je tijd maken, hij is het meer dan waard!!!!

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Mooie vakantie, met een mooi boek zo te zien. Ik vond het eerste deel van het eerste deel van Knausgard's serie heel mooi, maar het tweede deel (van dat eerste deel dus) niet om door te komen. Dit tweede boek lijkt me best interessant, maar... ik weet het nog niet zo.

    Leuk dat je er zoveel uit zijn boeken haalt - in een chalet in Frankrijk. Niet gek!

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Het verschil tussen het eerste en tweede stuk van deel 1 heb ik niet zo scherp aangevoeld als jij, Judith, en ik kan je dan ook moeilijk adviseren hierover. Het is opnieuw een boek vol details (sols te vol...) dat niet meteen ergens heen gaat (wat misschien wel nog zo was in deel 1) en toch heel erg blijft boeien. Een vreemd fenomeen, die Knausgard!

    BeantwoordenVerwijderen
  5. misschien hebben we wel een volledig verkeerd beeld van 'vrijheid'. het lijkt altijd een keuze te zijn, en het gevolg is dat je iets opgeeft waar je ook veel om geeft. dit geeft je dan weer een naar gevoel, zodat de 'vrijheid' weer verdwijnt.
    misschien maken we alles wel veel moeilijker dan het is. maar hoe het dan wel is weet ik ook niet, en ik vraag me af of we het ooit zullen weten. ik snap wel waarom Knausgards serie Mijn strijd heet..

    BeantwoordenVerwijderen
  6. (ik vind het zo prachtig dat de man nog zo kritisch is (ten opzichte van de maatschappij, de wereld), vanbinnen is Knausgard misschien nog wel een kind of een puber.. hij is toch vrij naïef, nog steeds, en dat vind ik erg mooi. kritisch én naïef.)

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Dag Kim, wat weet je het weer mooi te verwoorden! Ik denk dat het antwoord is dat je als mens de juiste maat moet vinden, tussen het één en het ander, en dat die maat ook niet altijd constant blijft, maar wisselt. En dat is inderdaad een strijd!

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten

Populaire posts