Een dame met durf



Tante heeft haar hart verloren. Ze is het kwijtgeraakt in het centrum van Frankrijk, ter hoogte van Nohant. Aan een mooie tuin, een gezellig landhuis, maar vooral aan de rijke geschiedenis die met deze plek verbonden is. Bovendien, waren er hortensia’s en een boekenwinkel om duimen en vingers bij af te likken. En ja, voor zulke combinaties gaat tante nu eenmaal snel overstag!

Maar, goed, waar gaat het over? In het onooglijke dorpje Nohant bezocht tante het huis van de 19de eeuwse schrijfster Georges Sand. Bijgenaamd “La dame qui ose”. En, ja, ze had lef. Wars van conventies trok ze mannenkleren aan en rookte pijp. Ze scheidde van haar echtgenoot en had menig kunstzinnige minnaar. De bekendste van allemaal was ongetwijfeld Chopin. Hij verbleef zeven zomers in dit huis en schreef er vele preludes. En ’s avonds schoven ook andere kunstenaars, dichters en componisten aan tafel in de gezellige eetkamer. Een vrolijke bende!

Omdat tante buiten bovenstaande wapenfeiten amper op de hoogte was van het leven van Georges Sand, besloot ze bij thuiskomst de mémoires van deze grande dame ter hand te nemen. Tante is immers altijd wel in voor een beetje 19de eeuws proza en bovendien was ze benieuwd of ze ergens linken zag tussen haar leven en dat van de schrijfster.(wat een pretentie, maar soit!)





Tante kwam Georges Sand, of Aurore Dupin, zoals ze eigenlijk heette, voor het eerst tegen in de cursus “Geschiedenis van de Romantiek”. Niet zo verwonderlijk, want ook in de mémoires is er heel wat drakerigheid te bespeuren. Zo heeft de jonge Aurore vele hysterische momenten, wordt ze verscheurd door spleen en sehnsucht, en gaat ze een tijdje helemaal op in religieuze extase. Er gebeuren ook nog eens onsmakelijke dingen ’s nachts op het kerkhof en er wordt gedweept met de dood. Echt, qua clichés over de romantiek kan dat tellen.

Terzijde schuiven dan maar? Toch niet doen, want los van al die tijdsgebonden dramatiek komt af en toe een heel moderne vrouw piepen. Zo heeft ze het uitgebreid over de lastige balans tussen werk, gezin en sociaal leven. Het huishouden, de kinderen, de vriendschap kwamen eerst en Georges Sand stelde het schrijven meestal uit tot ’s nachts. Dan werkte ze hard door en sliep maar een uur of vier. In haar mémoires bekent ze dat ze dit uitputtend vond en bovendien vaak erge last had van migraine. Regelmatig verkeerde haar woonstede dan ook in grote wanorde en zuchtten de bedienden diep bij het aanschouwen van zoveel onkunde!

Georges pleit er dan ook voor dat man en vrouw de taken eerlijk verdelen, zodat niet alle lasten bij de moeder terecht komen. En dat kan volgens haar alleen als beiden gelijk zijn en kunnen kiezen. Met haar eigen man had ze op dat punt heel wat te stellen en zoals gezegd, ze gooide hem er gewoon uit. Haar minnaars moesten hun steentje bijdragen aan het huishouden en als dat niet gebeurde: ajuus!

Girlpower te over, maar Georges/Aurore was nu ook weer geen kenau. We leren haar kennen als iemand die ’s nachts haar boeken schrijft, gezellig aan een piepklein bureautje. Ondertussen luistert ze vertederd naar de ademhaling van haar zoontje, vlakbij. Met veel vrolijkheid vertelt ze hoe ze op haar werktafel het gezelschap krijgt van een krekeltje dat ze kruimeltjes voert. Ze kan genieten van haar tuin en houdt zich met veel verve bezig met beplantingsschema’s.

Heel verwonderlijk zijn ook haar passages over handwerken! Zelf vindt ze dat niet in tegenspraak met haar feminisme. Helemaal niet afstompend, dat breien en borduren, integendeel! Het werkt kalmerend voor rusteloze geesten, inspireert en verkwikt. (Voila, Sand was ook al een voorloopster van de handwerkhype én de mindfulness)

Haar keuze voor mannenkleding? Heel pragmatisch zo blijkt. Toen ze op een Parijse zolderkamer moest rondkomen met een klein budget besloot ze op kleding te besparen. Mannenkleding was goedkoper en werd minder snel vuil (met lange rokken door de modder lopen was gegarandeerd miserie). Minder was en plas dus, en meer tijd om te schrijven en leuke dingen te doen zoals op café gaan en de opera bezoeken. Best slim bekeken van die Aurore.

Enne de grote Chopin? Soms echt wel een zeurpiet! Nogal kleinzerig en snel last van lawaai. Aurore legt hem nogal lang in de watten en maakt zijn werkkamer met heel veel zorg geluiddicht. Maar kreeg gegrommel terug. Neen, die Chopin was niet bepaald het zonnetje in huis!

Toch is onze vriendin Georges ook niet helemaal oprecht. Want als je haar memoires even vergelijkt met pakweg een wikipedia-overzichtje van haar leven, dan zie je al snel dat ze heel wat heeft weggelaten. Ze verzwijgt de meeste minnaars en ook de ware reden van de breuk met Chopin laat ze in het midden (hij was verliefd op haar dochter, las ik ergens). Dus met een korreltje zout moeten we het allemaal wel nemen, lijkt me.

Op internet is er heel wat te vinden over Sand en Chopin. Het meest stroperige filmpje wilde ik u bij wijze van afsluiter niet onthouden. Kitsch van de bovenste plank (ook na het extatisch bladerballet)! Wedden dat Georges Sand dit zelf vreselijk had gevonden?




P.S. Na deze Titanic versie vindt tante het plots helemaal niet meer zo vreemd dat Celine Dion blijkbaar liederen van Sand heeft opgenomen, ….

Reacties

  1. Tante, ik vind jouw artikels altijd geweldig! Wat een leuke stijl heb je toch. Ik hoop dat er ooit een boek van je uitkomt!

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Wat een fijn compliment! Helaas heb ik meer slaap nodig dan Georges Sand, vier uur per nacht is te kort. En de rest is al erg vol. Dus dat boek zal nog even moeten wachten (maar het is wel een droom, dat klopt!)

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten

Populaire posts